Ra khỏi cửa cầu thang, Tôn Lập Côn chầm chậm bước về phía tòa nhà số sáu.
Bất chợt, vài hạt tuyết nhỏ rơi xuống vai anh, trắng tinh, mịn nhẹ.
Chạm đất, rồi thoáng chốc tan biến.
Khóe môi Tôn Lập Côn khẽ nhếch, năm nay thời tiết quả thực lạ thường, đây là lần đầu tiên anh thấy tuyết ở thành phố này, đã hơn mười năm rồi, nhớ lại những chuyện cũ, tất cả chỉ như mây khói thoáng qua.
Anh ngẩng đầu nhìn lên tầng ba, chắc Hà Viện vẫn chưa về, nhìn qua cửa sổ, bên trong vẫn tối om, anh cũng không lên nữa.
Anh lùi lại vài bước, dựa vào chiếc xe máy, châm một điếu thuốc, lặng lẽ hút trong ánh sáng lờ mờ.
Năm Tôn Lập Côn mười sáu tuổi.
Anh một mình từ Thanh Hải đến Lư Thành, đeo chiếc balo đen, kéo theo một chiếc vali, đổi xe khách rồi tàu hỏa mới đến được nơi này. Khi đó kinh tế phía Nam phát triển nhanh chóng, người ở quê cứ ùn ùn kéo đến, anh không có sự kiên định với việc học, cũng phải theo dòng người, mặc kệ Tôn Chính Hùng ngăn cản, nói mãi mới khiến ông ấy đồng ý.
Chiều hôm đó, anh tìm được một nhà nghỉ không rõ nguồn gốc để nghỉ chân, bắt đầu nghĩ xem kế tiếp nên làm gì.
Ba Tôn miệng thì nói mặc kệ, nhưng lúc đi vẫn ném cho anh một tờ giấy ghi số điện thoại và địa chỉ sơ lược, nghênh cổ nhìn anh: “Đến thì gọi cho người này trước, không biết có giúp được gì không, nhưng còn hơn là chết bờ chết bụi bên ngoài.”
Đó là một người bà con xa lắc xa lơ của nhà họ Tôn, xa đến mức không thể xa hơn.
Sáng hôm sau, Tôn Lập Côn thu dọn hành lý gọn gàng, xếp chồng lại rồi đi xuống dưới tầng gọi điện ở buồng điện thoại công cộng, bấm số ghi trên giấy, đợi đầu dây bên kia bắt máy rồi mới bắt đầu giới thiệu bản thân.
Người đàn ông bên kia trầm mặc vài giây rồi nói: “À à, chú biết con, ba con có nói qua với chú. Thế này nhé, hôm nay chú không xin nghỉ được, chiều mai con đến nhé?”
Tôn Lập Côn không giấu nổi sự phấn khích, vội vàng cảm ơn liên tục: “Dạ được, chú Vương, con sẽ đến đúng địa chỉ đó.”
“Ừ đúng rồi, tới cổng thì báo tên chú là được.”
“Dạ.”
Khi đó anh chỉ mới mười mấy tuổi, lần đầu đến thành phố mới phát triển, mắt sáng rỡ, cái gì cũng thấy mới mẻ.
Cúp máy xong, anh sờ túi quần, tiện đường vào một quán ăn sáng gần đó, nhìn quanh một vòng, nào là phở, bún các kiểu, anh gọi món đặc trưng là bột hấp.
Nói thật, món đó anh ăn không quen, chưa bàn đến mùi vị, gọi hai suất mà cũng chẳng đủ no, anh lau miệng rồi đứng dậy đi ra ngoài.
Anh men theo con đường đó dạo một vòng, vốn định hôm nay kiếm được chỗ ổn định, mai là có thể đi làm. Dù gì thì cũng không thể để phí một ngày, vì tiêu xài thì tiền trong túi như nước chảy.
Đi một vòng, đúng là nhộn nhịp, nhưng chưa đến mức phồn hoa, anh lại nghĩ, có khi vì chưa đến tối.
Quay về nhà nghỉ, có lẽ do cả ngày hôm trước mệt mỏi, tối qua không cảm thấy gì, nhưng giờ đây mùi mốc trong phòng xộc ra từng đợt, tường bong tróc đến mức không chịu nổi.
Chiều hôm sau, Tôn Lập Côn đến trước cổng xưởng đúng giờ, là một xưởng sửa chữa ô tô.
Một người đàn ông trung niên vội vàng chạy ra, dáng người không cao, béo tròn, lúc chạy cả người lắc lư từng đợt.
Tôn Lập Côn mỉm cười chào hỏi: “Chào chú Vương, con là Tôn Lập Côn.”
Người đàn ông vui vẻ cười, định đưa tay vỗ vai anh, nhưng thấy đứa nhỏ này cao hơn mình cả cái đầu, bèn lúng túng rút tay lại.
“Vào đi vào đi.” Chú Vương bóp nhẹ cánh tay anh, thấy rất rắn chắc, hỏi: “Tiểu Côn à, năm nay con bao nhiêu tuổi rồi?”
Tôn Lập Côn định khai khống thêm vài tuổi, thì bị ông ấy cắt lời.
“Chuyện này không được nói bừa đâu, đây là xưởng chính quy, phải kiểm tra chứng minh thư. Nếu muốn làm chính thức thì không dễ đâu, giờ kiểm tra rất gắt, mấy người như chú cũng chẳng có tiếng nói.”
Tôn Lập Côn nghe ra ý trong lời, liền hỏi: “Chú Vương, vậy con chỉ được làm tạm thời thôi sao? Làm tạm thời thì được lương bao nhiêu?”
Ông ấy nghe anh hỏi một tràng, nghĩ anh vẫn là trẻ con thôi, cười nói: “Tạm thời cũng phải qua kiểm tra kỹ thuật mới được, chỉ có thể bắt đầu từ học việc.”
Tôn Lập Côn nhíu mày, hỏi lại: “Học việc? Tức là không có lương hả chú?”
Ông ấy cười hiền, nói thật: “Đúng vậy, thật ra giờ xưởng cũng không thiếu người, nhưng ba con gọi cho chú kể chuyện của con, chú nghĩ dù gì cũng là họ hàng, nên mới xin trưởng xưởng một suất. Chú nói rồi, đây là xưởng chính quy, người như chúng ta không có tiếng nói, trưởng xưởng đồng ý để con bắt đầu từ học việc, kiểm tra tay nghề qua rồi thì có thể làm tạm thời, sau này nếu thấy ổn thì đợi đủ tuổi có thể chuyển chính thức. Tất nhiên đó là chuyện sau này, còn bây giờ thì xem con nghĩ sao.”
Tôn Lập Côn nhìn về phía xưởng không xa, quy mô khá lớn, chắc không chỉ là xưởng sửa xe, nhưng không có lương, điều đó khiến anh chùn bước.
Ông ấy dường như nhìn ra suy nghĩ của anh, thẳng thắn nói: “Tiểu Côn à, chú nói thật nhé, con mới đến nên có thể chưa biết, chỗ này không tốt như con nghĩ đâu, bao nhiêu người lúc bắt đầu đều phải chịu khổ… Giờ con có đi ra ngoài tìm việc khác thì lương cũng chẳng được bao nhiêu, phải từ từ thôi. Huống chi, làm học việc ở đây không những được học kỹ thuật mà còn bao ăn bao ở, cũng tiết kiệm được một khoản. Con cứ suy nghĩ kỹ đi…”
Tôn Lập Côn im lặng một lúc, cuối cùng cũng gật đầu đồng ý.
Anh biết chú Vương nói hoàn toàn đúng, hiện tại có một chỗ đặt lưng đã là tốt lắm rồi, cứ làm tạm, rồi dần dần tính tiếp.
Rất nhanh sau đó, Tôn Lập Côn đã quen việc. Người thầy dẫn dắt anh là một ông chú gần năm mươi tuổi, tuy lớn tuổi nhưng kỹ thuật cực kỳ cứng, điều này cũng nhờ có chú Vương, có người quen đúng là thuận tiện hơn nhiều.
Tôn Lập Côn ngày nào cũng vùi đầu trong xưởng, ban ngày làm việc, tối về mệt đến mức đổ người ra ngủ. Ký túc xá mười hai người, lớn thì bốn mươi năm mươi, nhỏ thì bằng tuổi anh, đủ mọi lứa.
Tối đến, mệt rã rời chỉ mong chui vào mền ngủ đến sáng, nhưng mấy người khác thì toàn là “cáo già”, lâu ngày rồi cũng học được kiểu có thể lười thì tuyệt đối không làm thêm của họ.
Người ta hay nói phụ nữ tụ lại là biết ngay có chuyện không hay, đàn ông thì cũng chẳng kém là bao.
Giường bên là một người lớn hơn anh vài tuổi, mới hơn hai mươi, đúng thời kỳ sung mãn nhất.
Tối tắm xong về, việc đầu tiên anh ta làm là c** q**n chui vào mền, chiếc giường sắt ọp ẹp kêu kẽo kẹt, Tôn Lập Côn lúc ấy cũng chỉ là một thanh niên chưa mọc đủ ria, mí mắt díp lại vì buồn ngủ, lại phải nghe tiếng tên đó thở hổn hển.
Tức quá, anh nhảy xuống giường, giật tung mền của anh ta. Người kia khựng lại, suýt nữa bị doạ teo.
Tôn Lập Côn trừng mắt: “Mẹ nó, sao không ra ngoài mà làm?”
Anh ta lấy lại tinh thần, rút vài tờ giấy lau tay, mặc lại q**n l*t, rồi cười gian nhìn anh.
Tiểu Lưu cười hề hề: “Không lẽ cậu cũng có phản ứng rồi à? Anh biết cậu còn ‘zin’, không để ý đến cảm xúc của cậu, lần sau chắc chắn sẽ để ý.”
Tiểu Lưu với Tôn Lập Côn bình thường cũng thân, bị mắng vậy cũng không giận, vẫn cười toe toét trêu đùa.
Mặt Tôn Lập Côn hết trắng lại đỏ.
Tiểu Lưu cười khẩy: “Mùi vị con gái thơm lắm, mai mốt anh dạy cậu, nếu có cảm giác thì tự xử bằng tay trước đi.”
Tôn Lập Côn trừng mắt.
Tiểu Lưu vẫn không buông tha: “Không được nhịn, nhịn không tốt, anh đang dạy sinh lý cho cậu đấy, cái ánh mắt kia là sao hả?”
Tôn Lập Côn giận dữ chửi: “Cút đi!”
Mấy người trong phòng sững lại vài giây rồi bật cười. Một người nhe răng: “Ê, thằng Côn nhỏ tuổi nhất phòng mình đấy, đừng làm hư nó.”
Tôn Lập Côn cảm thấy nói với đám này đúng là đàn gảy tai trâu, rủa thầm một tiếng rồi quay vào mền ngủ.
Cuộc sống đàn ông thực ra cũng khá đơn giản, ban ngày làm việc, tối tìm niềm vui. Dù ký túc xá mười hai người nhưng chưa bao giờ đầy, hoặc là người nọ không về ngủ, hoặc là người kia thay đồ chuẩn bị ra ngoài.
Nửa năm sau, Tôn Lập Côn cuối cùng cũng đợi được kỳ kiểm tra kỹ thuật.
May mà anh phát huy ổn định, thuận lợi vượt qua, sau đó tổ trưởng nhắn anh lên văn phòng một chuyến, lúc đi nét mặt Tôn Lập Côn còn mang theo nụ cười.
Lúc về thì chửi thề liên tục.
Tổ trưởng là một phụ nữ, nói: “Tiểu Côn à, giờ cậu không cần làm học việc nữa, có muốn vào xưởng làm không?”
Tôn Lập Côn tất nhiên rất muốn, nhưng vẫn kiềm chế, cười nói: “Dạ, muốn chứ.”
Tổ trưởng đẩy kính trên sống mũi, như thể đã đoán trước: “Nhưng không phải chính thức đâu, cậu biết mà đúng không?”
“Dạ biết.”
“Chỉ làm tạm, lương không cao, cậu chịu được không?”
“Không cao là bao nhiêu hả cô? Tính thế nào?”
Tổ trưởng mỉm cười, giơ một ngón tay, nói ra con số.
Mặt Tôn Lập Côn lập tức tối sầm lại, anh lặp lại con số đó, cười nhạt, cái này không phải không cao nữa, là thấp đến không thể thấp hơn.
Tổ trưởng đoán được ý anh, cố gắng thuyết phục: “Nhưng làm tầm một năm là có thể lên chính thức rồi, cậu nghĩ kỹ đi!”
Tôn Lập Côn không đáp, nhìn chằm chằm vào bà ta, đến mức khiến bà ta thấy rờn rợn, anh mới mở miệng.
“Tôi tuy nhỏ người nhưng đầu óc vẫn đủ xài, bà tính ép tôi làm việc nặng thêm một năm đúng không? Cái mức lương bà nói, cộng lại cũng không đủ tiền ăn dưa muối trong tháng, vậy tôi phí hoài một năm làm gì?”
Nói xong cũng mặc kệ bà ta, xoay người rời đi.
Về đến ký túc xá, anh thu dọn hành lý, lúc đến mang theo bao nhiêu, lúc đi cũng vẫn chừng ấy. Ra tới cửa, anh quay đầu nhìn lại, mười hai giường giờ chỉ còn bốn, năm chỗ còn hành lý, những người khác cũng lục tục rời đi.
Trước khi đi, anh mua hai chai rượu tặng chú Vương, dù sao lúc anh mới đến, chú ấy đã cho anh một nơi tá túc, về tình về lý đều nên cảm ơn.
“Tiểu Côn, vậy bước tiếp theo con định thế nào?”
Tôn Lập Côn nhìn dòng xe qua lại đối diện đường, bỗng thấy chẳng còn suy tính gì nữa, chỉ muốn có một công việc tử tế, rồi có thu nhập ổn định.
“Con định lên khu phố trong nội thành xem thử, lần trước thấy ở đó tuyển nhiều người.”
Chú Vương nhìn cậu trai trước mặt, so với lúc mới tới đã vạm vỡ hơn, cao lớn hơn, ông ấy cười cười, cuối cùng cũng vỗ mạnh lên vai anh một cái, nặng trĩu tình cảm.
“Được, chú chỉ đưa con đến đây thôi, sau này phải tự đi bằng chính đôi chân mình rồi.”
Tôn Lập Côn gật đầu, xách hành lý đi vào con đường nhỏ.
Đây có phải là khởi đầu không, anh cũng không biết.
Anh chỉ biết một điều, mình sẽ không bỏ cuộc – đường thì còn rất nhiều, mà cơ hội cũng vẫn còn hàng vạn.
……
Hà Viện khựng bước, bất chợt nhìn thấy bóng lưng quen thuộc phía trước, cô nhét hai củ khoai lang nóng hổi vào túi áo, chăm chú nhìn.
Người đàn ông chìm trong suy nghĩ, cúi đầu, anh đang nghĩ gì thì cô không biết, chỉ thấy ánh sáng lấp lánh nơi kẽ tay anh, hòa quyện trong màn đêm.
Cô mở bàn tay, tùy ý đón lấy những hạt tuyết rơi xuống.
Rồi ngồi ở đầu kia của chiếc ghế gỗ trong khu dân cư, lặng lẽ quan sát anh.
