Gió xuân đã thổi khắp Dương Châu, cành liễu khô nơi sân cũng bắt đầu đ.â.m chồi, xanh mơn mởn.
Tổ mẫu ăn mứt quả, mỉm cười bảo ngon. Trần Lý bèn vội vã chạy ra ngoài, định mua thêm cho người một gói nữa.
Trong viện chỉ còn lại ta và tổ mẫu.
Người kéo ta lại bên cạnh, nhìn ta rất lâu.
Trên cổ tay người vẫn đeo sợi dây tết ta tặng, chỉ tiếc là dây hoa đã khai quang ấy vẫn không thể phù hộ tổ mẫu mạnh khỏe.
“Hỷ nhi của tổ mẫu ngoan quá.”
Người bỗng nhiên nói như vậy.
“Chỗ nào cũng ngoan cả.”
Người lại nói.
Ta nghẹn ngào, cổ họng như bị một khối u sầu chẹn lấy, không sao nói nên lời.
Tổ mẫu nhìn ra cửa viện, nhẹ giọng:
“Hỷ nhi, đẩy ta đi dạo một vòng Phùng gia được không?”
Phùng phủ xưa kia do phụ thân ta cai quản, sau khi phụ thân mất, nhị thúc kế vị làm chủ. Vì quan hệ không mấy hòa hợp với nhị thúc, tổ mẫu luôn ở yên trong viện của mình.
Hôm nay thời tiết tốt, quả là dịp thích hợp để dạo một vòng, ngắm lại nơi chốn quen thuộc.
Ta dìu người đi, suốt dọc đường, tổ mẫu không ngừng ngoảnh đầu nhìn khắp nơi.
Mỗi lần đến một chỗ, người lại kể cho ta nghe chuyện xưa.
Kể lúc Phùng gia bị giáng chức tới Dương Châu gian nan thế nào, nhờ có bạn cũ nơi kinh thành giúp đỡ, phụ thân mới gom đủ bạc mua được ngôi nhà này.
Kể về mẫu thân đảm đang giữ gìn cửa nhà, cùng phụ thân đồng cam cộng khổ, tình thâm nghĩa trọng. Đến khi phụ thân qua đời, mẫu thân cũng chẳng lâu sau mà đi theo.
Tổ mẫu thở dài:
“Hỷ nhi, con chớ học mẹ con. Người sống là vì bản thân mình. Dẫu tình cảm có sâu đậm đến mấy, cũng không nên đem cuộc đời mình gửi gắm hết vào người khác. Sống được… mới là điều tốt nhất.”
Ngón tay ta siết chặt trong lòng bàn tay, bấm đến rớm m.á.u mới cố gắng nuốt xuống nỗi chua xót, miễn cưỡng mỉm cười gật đầu:
“Tôn nữ đã ghi nhớ.”
Ta và tổ mẫu cứ thế mà chầm chậm dạo quanh phủ, chẳng bao lâu đã đến viện của nhị thúc.
Nhị thẩm lên chùa cầu phúc cho tổ mẫu, trong nhà chỉ có nhị thúc ở lại.
Tổ mẫu hướng về trong phòng gọi lớn:
“Phùng Ngân, mẹ tới thăm con đây.”
Nhị thúc từ trong bước ra, bước chân hơi lảo đảo.
Ông nhìn tổ mẫu, môi mấp máy, cuối cùng chỉ thốt được một chữ:
“Ừm.”
Tổ mẫu vẫy tay, nhị thúc tiến lại gần thêm vài bước.
“Ngân nhi, mấy năm nay, Phùng gia nhọc công con rồi.”
Ánh mắt nhị thúc khẽ động, giọng trầm thấp:
“Không nhọc.”
Tổ mẫu mỉm cười, lấy từ trong áo ra một phong thư trao cho ông:
“Phùng Vinh là đứa nhỏ tính tình mềm mỏng, ta xưa nay vẫn thấy nó không hợp với chốn quân doanh, nhưng đã là ý nguyện của vợ chồng các con, thì cũng nên để nó thử một phen.”
“Cha con khi còn tại thế, từng giữ chức Ngự sử đại phu, có giao tình với Thị lang bộ Binh – Trương Khâm. Đưa thư này cho Phùng Vinh mang tới tìm ông ấy, đường sau này sẽ dễ đi hơn đôi chút.”
Nhị thúc ngẩn người:
“Sao mẫu thân không đưa sớm?”
Tổ mẫu khẽ thở dài:
“Ra chiến trường, không chỉ để lập công, còn phải ôm sẵn ý niệm bỏ mình vì dân. Mà ta thấy Phùng Vinh không hợp chuyện ấy.”
Nhị thúc trầm mặc, nhận lấy thư.
“Phùng gia suy bại trong tay đại ca, thì phải có người đời sau vực dậy.”
Tổ mẫu không nói gì, một lúc sau mới ngẩng đầu nhìn ông:
“Ngân nhi, cúi đầu xuống.”
Nhị thúc thoáng sững, nhưng rồi vẫn cúi người.
Tổ mẫu khẽ vuốt lên mặt ông, rồi nhổ đi một sợi tóc bạc trên đầu.
“Tuổi này, sao đã có tóc bạc.”
Nhị thúc nhìn sợi tóc ấy, trong lòng ngổn ngang trăm mối.
Tổ mẫu cũng nhìn:
“Con à, mẹ xưa nay hay cãi nhau với con, nghĩ lại, thật ra nên nói một lời xin lỗi. Có những chuyện… là làm con thiệt thòi. Xin lỗi con, Ngân nhi.”
“Chuyện qua rồi, nói chi xin lỗi. Con đã sớm quên rồi.” – ông đáp, mắt hoe đỏ, vội quay đi.
Tổ mẫu cẩn thận cất sợi tóc bạc vào tay áo.
Người vỗ vỗ tay ta:
“Hỷ nhi, đưa ta về, ta thấy mỏi rồi.”
Nhị thúc như còn điều gì muốn nói, nhưng cổ họng nghẹn ứ, cuối cùng chỉ cất lời:
“Mẫu thân đi thong thả, cẩn thận bậc cửa.”
12
Trần Lý về khi trời đã sẫm tối.
Hắn nói loại mứt quả trước kia bán hết rồi, hắn bèn đi khắp thành Dương Châu tìm một tiệm có vị gần giống.
Tổ mẫu rất vui, lấy mứt ra chia cho hai ta cùng ăn.
Ăn xong định đi sắc thuốc, thì người kéo tay giữ lại.
“Hôm nay vừa ăn đồ ngọt, mà lại bắt ta uống t.h.u.ố.c đắng, ta không chịu đâu!”
Người vờ giận, kéo hai ta ngồi xuống cùng ngắm trăng trong sân.
Đêm nay trăng chẳng tròn, chỉ là vầng trăng khuyết như con thuyền nhỏ.
“Trăng khuyết cũng đẹp,” – Trần Lý cười – “Trăng có khi tròn khi khuyết, người có hợp có tan, xưa nay khó trọn vẹn. May mắn là chúng ta còn ngồi cùng nhau, chẳng phải cách biệt nghìn dặm mà cùng ngắm trăng.”
Tổ mẫu cũng cười:
“Đúng vậy, chỉ cần Hỷ nhi ở bên, thế nào cũng đều tốt.”
Nói rồi, người quay sang Trần Lý:
“Lý ca nhi cũng là đứa trẻ ngoan, giống mẹ nó, đều là người có thể nương cậy.”
Trần Lý hiểu được thâm ý, vội nói:
“Xin người yên tâm, cháu rể sẽ chăm sóc tốt cho Phùng Hỷ.”
“Ta tin.” – ánh mắt tổ mẫu chuyển sang ta – “Nhưng Hỷ nhi cũng không thể mãi nương dựa người khác.”
Ta nghẹn giọng, rưng rưng đáp:
“Tổ mẫu, con biết y thuật, người ta thường nói có tay nghề rồi sẽ không lo c.h.ế.t đói. Chỉ cần không c.h.ế.t đói, thì mọi gian nan đều có thể vượt qua.”
Tổ mẫu gật đầu hài lòng.
Ba người chúng ta trò chuyện rôm rả, dần dần đêm cũng đã khuya.
Gió lặng, nhành liễu cũng buông xuống, mềm mại như dải lụa xanh.
Tổ mẫu từ từ nhắm mắt.
Người tựa vào vai ta.
Ngủ rất an nhiên, nơi khóe môi còn vương ý cười.
Lời cuối cùng người để lại là:
“Hỷ nhi sau này nếu nhớ tổ mẫu, thì hãy ngắm trăng.”
Ta ngẩng đầu nhìn lên trời…
Không biết con thuyền trăng khuyết ấy, sẽ đưa tổ mẫu đi về nơi đâu.
Mang theo cả nước mắt và nỗi niềm của ta… sẽ trôi đến nơi nào…?
